Tematyka chemii w klasie pierwszej



Lp.
Temat lekcji
Odniesienie do podstawy programowej

1.         
Bezpieczeństwo i higiena pracy w pracowni chemicznej. Regulamin pracowni chemicznej

2.         
Podstawowy sprzęt i szkło laboratoryjne

3.         


Poznajemy substancje chemiczne
1.1. – opisuje właściwości substancji będących głównymi składnikami stosowanych na co dzień produktów np. soli kamiennej, cukru, mąki, wody, miedzi i żelaza
4.         
Ziarnista budowa materii
1.3. – obserwuje mieszanie się substancji; opisuje ziarnistą budowę materii; tłumaczy, na czym polega zjawisko dyfuzji, rozpuszczania, mieszania, zmiany stanu skupienia; planuje doświadczenia potwierdzające ziarnistość materii
5.         
Substancje proste i złożone
1.4. – wyjaśnia różnice między pierwiastkiem a związkiem chemicznym
1.6 – posługuje się symbolami (zna i stosuje do zapisywania wzorów) pierwiastków:
H, O, N, Cl, S, C, P, Si, Na, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Cu, Al, Pb, Sn, Ag, Hg
6.         
Badamy właściwości metali i niemetali
1.5. – klasyfikuje pierwiastki na metale i niemetale; odróżnia metale od niemetali na podstawie ich właściwości
7.         
Gęstość substancji
1.2 – przeprowadza obliczenia z wykorzystaniem pojęć: masa, gęstość i objętość
8.         
Przygotowujemy i rozdzielamy mieszaniny niejednorodne
1.7– (fragment) opisuje cechy mieszanin niejednorodnych
1.8. – (fragment) opisuje proste metody rozdziału mieszanin i wskazuje te różnice między właściwościami fizycznymi składników mieszaniny, które umożliwiają ich rozdzielenie; sporządza mieszaniny i rozdziela je na składniki (np. wody i piasku, siarki i opiłków żelaza, wody i oleju jadalnego)
9.         



10.      
Rozdzielamy mieszaniny jednorodne


Powtórzenie wiadomości
1.7. – opisuje cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych
1.8. – opisuje proste metody rozdziału mieszanin i wskazuje te różnice między właściwościami fizycznymi składników mieszaniny, które umożliwiają ich rozdzielenie; sporządza mieszaniny i rozdziela je na składniki (np. wody i soli kamiennej, kredy i soli kamiennej, wody i atramentu)
11.      

Atom – część pierwiastka chemicznego
2.2. – (fragment)
opisuje i charakteryzuje skład atomu
12.      

Jak zbudowany jest atom?
2.2. – opisuje i charakteryzuje skład atomu (jądro: protony i neutrony, elektrony)
13.      
Izotopy
2.3. – ustala liczbę protonów, elektronów i neutronów w atomie danego pierwiastka, gdy dana jest liczba atomowa i masowa
2.5. – definiuje pojęcie izotopu, wyjaśnia różnice w budowie atomów izotopów wodoru
1.6. – definiuje pojęcie masy atomowej (średnia mas atomów danego pierwiastka z uwzględnieniem jego składu izotopowego)
14.      
Jak są rozmieszczone elektrony w atomie?
2.2. – (fragment)
definiuje elektrony walencyjne
15.      


Promieniotwórczość naturalna
2.5. – (fragment)
wymienia dziedziny życia, w których izotopy znalazły zastosowanie
16.      
Układ okresowy pierwiastków chemicznych.
Próby klasyfikacji pierwiastków chemicznych
2.4. – wyjaśnia związek pomiędzy podobieństwem właściwości pierwiastków zapisanych w tej samej grupie układu okresowego a budową atomów i liczbą elektronów walencyjnych
17.      
Układ okresowy pierwiastków chemicznych, jako źródło informacji o budowie atomu
2.1. – odczytuje z układu okresowego podstawowe informacje o pierwiastkach (symbol, nazwę, liczbę atomową, masę atomową, rodzaj pierwiastka – metal lub niemetal)
2.4. – wyjaśnia związek pomiędzy podobieństwem właściwości pierwiastków zapisanych w tej samej grupie układu okresowego a budową atomów i liczbą elektronów walencyjnych
18.      
W jaki sposób atomy łączą się w cząsteczki? Poznajemy cząsteczki pierwiastków i związków chemicznych
2.7. – opisuje, czym różni się atom od cząsteczki; interpretuje zapisy H2, 2H, 2H2, itp.
2.8. – opisuje rolę elektronów walencyjnych w łączeniu się atomów
2.9. – na przykładzie cząsteczek H2, Cl2, N2, CO2, H2O, HCl, NH3 opisuje powstawanie wiązań atomowych (kowalencyjnych)
19.      
Jak powstają jony?
2.10.definiuje pojęcie jonów i opisuje jak powstają; zapisuje elektronowo mechanizm powstawania jonów, na przykładzie Na, Mg, Al, Cl, S; opisuje powstawanie wiązania jonowego
2.11.porównuje właściwości związków kowalencyjnych i jonowych (stan skupienia, rozpuszczalność w wodzie, temperatury topnienia i wrzenia)
20.      
Ustalamy wzory strukturalne i sumaryczne cząsteczek związków chemicznych
2.12. – (fragment) definiuje pojęcie wartościowości jako liczby wiązań, które tworzy atom łącząc się z atomami innych pierwiastków
2.13. – rysuje wzór strukturalny cząsteczki związku dwupierwiastkowego (o wiązaniach kowalencyjnych) o znanych wartościowościach pierwiastków
21.      
Piszemy wzory sumaryczne na podstawie wartościowości pierwiastków
2.14.ustala dla prostych związków dwupierwiastkowych, na przykładzie tlenków: nazwę na podstawie wzoru sumarycznego; wzór sumaryczny na podstawie nazwy; wzór sumaryczny na podstawie wartościowości
2.12. – odczytuje z układu okresowego wartościowość maksymalną dla pierwiastków grup 1., 2., 13., 14., 15., 16. i 17. (względem tlenu i wodoru)
22.      

23.      

24.      
Uczymy się odczytywać zapisane liczby atomów i cząsteczek. Masa cząsteczkowa

Powtórzenie wiadomości
3.4. – oblicza masy cząsteczkowe prostych związków chemicznych
2.7. – (fragment)
interpretuje zapisy H, 2 H, H2
25.     .
Jakim przemianom ulegają substancje chemiczne?
3.1. – opisuje różnice w przebiegu zjawiska fizycznego i reakcji chemicznej; podaje przykłady zjawisk fizycznych i reakcji chemicznych zachodzących w otoczeniu człowieka; planuje i wykonuje doświadczenia ilustrujące zjawisko fizyczne i reakcję chemiczną
26.      
Piszemy równania reakcji chemicznych
3.2. – (fragment) dobiera współczynniki w równaniach reakcji chemicznych
27.      
Ćwiczymy dobieranie współczynników w równaniach reakcji chemicznych
3.2. – (fragment) dobiera współczynniki w równaniach reakcji chemicznych
28.      
Typy reakcji chemicznych
3.2. – (fragment) opisuje, na czym polega reakcja syntezy, analizy i wymiany; podaje przykłady różnych typów reakcji i zapisuje odpowiednie równania; wskazuje substraty i produkty; dobiera współczynniki w równaniach reakcji chemicznych; obserwuje doświadczenia ilustrujące typy reakcji i formułuje wnioski
29.     3.
Prawo zachowania masy
3.4. – (fragment) dokonuje prostych obliczeń związanych z zastosowaniem prawa zachowania masy
30.     4.
Prawo stałości składu
3.4. – (fragment) dokonuje prostych obliczeń związanych z zastosowaniem prawa stałości składu
31.      



Energia w reakcjach chemicznych


3.3. – definiuje pojęcia: reakcje egzoenergetyczne (jako reakcje, którym towarzyszy wydzielanie się energii do otoczenia, np. procesy spalania) i reakcje endoenergetyczne (do przebiegu których energia musi być dostarczona, np. procesy rozkładu – pieczenie ciasta)
32.      
33.      
Pojęcie mola
Powtórzenie wiadomości